|
Stratocumulus są położone w dolnym piętrze. Występują na wysokości 0,5-1,5(2) km, rozciągłość pionowa 0,1-1 km, długość od 10 do 100 km. Prędkość prądu pionowego podobnie jak w Nimbostratusie i wynosi 10 cm/s.
Często pokrywają całe niebo i wówczas różnią się od chmur niskich kłębiastych tylko budową falową.
Chmury Stratocumulus. czyli chmury kłębiasto - warstwowe to szare lub białe, bądź częściowo szare, częściowo białe ławice, płaty lub warstwa chmur, z wyraźnymi cieniami, posiadająca prawie zawsze części o ciemniejszym zabarwieniu, złożona z zaokrąglonych brył, równoległych walców itp. pozornie większych od tych budujących Altucumulus, ponieważ położonych w dolnym piętrze. W pewnych przypadkach, szczególnie w szerokościach międzyzwrotnikowych, chmura Stratocumulus występuje w kształcie dużego pojedynczego walca. Pomiędzy poszczególnymi członami mogą występować prześwity, zwykle jednak pokrywają one całe niebo niemalże jednolitą warstwą. Wielkość, grubość i kształt członów tych chmur zmienia się w szerokich granicach. Człony te są połączone ze sobą lub oddzielone od siebie i nie posiadające wyglądu włóknistego (z wyjątkiem vigra). Większość członów jest ułożona przeważnie regularnie szeregami i ma pozorną szerokość większą od pięciu stopni. Bardzo rzadko płat chmury Stratocumulus posiada mniej lub bardziej regularnie rozmieszczone okrągłe otwory, z których wiele ma brzegi postrzępione. Otwory te często nadają chmurze wygląd podobny do sieci lub plastra miodu. Płaty chmur Stratocumulus często występują jednocześnie na dwu lub więcej poziomach. W nielicznych przypadkach chmury Stratocumulus obserwuje się w postaci wydłużonych płatów w kształcie soczewek lub migdałów, o wyraźnych zarysach, lub też w kształcie wieżyczek, wyrastających ze wspólnej poziomej podstawy. Gdy patrzymy w dół z samolotu, wyglądają jak rozległa, falująca powierzchnia, z nielicznymi szczelinami, przez które widać ziemię. Stopień przenikania światła przez chmury Stratocumulus zmienia się w szerokich granicach; chmura posiada jednocześnie fragmenty przeświecające i nie przeświecające. Nieprzeświecające warstwy posiadają często dolną powierzchnię pełną nierówności tworzących niejako płaskorzeźbę. W tych przypadkach zupełnie zakrywa Słońce. Czasami większe części chmury są na tyle cienka, że możne bez problemu określić położenie tarczy słonecznej, księżyca. Gdy chmura Stratocumulus nie jest gruba, obserwuje się niekiedy na niej wieniec lub iryzację. Są one przyczyną zjawiska "halo".
W większości przypadków chmury kłębiasto - warstwowe składają się z drobnych, jednorodnych kropelek wody, najczęściej przechłodzonych, czasami łącznie z kropelkami deszczu lub krupami śnieżnymi, a niekiedy z kryształkami lub płatkami śniegu.
Chmury Stratocumulus często tworzą się przez rozpościeranie się górnej lub środkowej części chmur Cumulus (rozlewająca się na boki górna cześć tej chmury przekształca się w jednolity kożuch) lub Cumulonimbus, jak również w późniejszych godzinach południowych lub wieczorowych przez spłaszczenie się chmur Cumulus. Chmury Stratocumulus mogą tworzyć się wskutek wzrostu wymiarów niektórych członów chmur Altocumulus. Mogą czasami powstać w czystym powietrzu pod chmurami Altostratus lub częściej Nimbostratus, mogą one także tworzyć się w wyniku przekształcania się chmur Nimbostratus. Chmury Stratocumulus mogą się rozwinąć wskutek unoszenia się warstwy chmur Stratus lub też w wyniku konwekcyjnych i falowych jej przemian przy jednoczesnej zmianie wysokości lub pozostaniu na tym samym poziomie.
Stratocumulus stratiformis (Sc str)
Stratocumulus lenticularis (Sc len)
Stratocumulus castellanus (Sc cas)
Stratocumulus translucidus (Sc tr)
Stratocumulus perlucidus (Sc pe)
Stratocumulus opacus (Sc op)
Stratocumulus duplicatus (Sc du)
Stratocumulus undulatus (Sc un)
Stratocumulus radiatus (Sc ra)
Stratocumulus lacunosus (Sc la)
Mamma (Sc mam)
Virga (Sc vir)
Praecipitatio (rzadko) (Sc pra)
Altostratus - asgen
Nimbostratus - nsgen
Cumulus - cugen
Cumulonimbus - cbgen
Cirrostratus
Chmury Stratocumulus, przy bardzo niskich temperaturach, mogą dać obfite vitga z kryształków lodu, którym nieraz towarzyszą zjawiska halo; tym niemniej różnią się one od chmur Cirrostratus, gdyż ciągle jeszcze wykazują pewne oznaki istnienia zaokrąglonych mas, walców itp. Ponadto stopień przenikania światła jest mniejszy w przypadku chmur Stratocumulus niż Cirrostratus.
Altocumulus
Chmury Stratocumulus czasami można mylić z chmurami Altocumulus posiadającymi ciemne części. W przypadku gdy większość regularnie ułożonych członów ma pozorną szerokość większą niż pięć stopni przy wzniesieniu ich ponad horyzontem o kąt większy niż 30°, zaliczamy je do chmur Stratocumulus.
Altostratus, Nimbostratus i Stratus
Odróżnianie chmur Stratocumulus od chmur Altostratus, Nimbostratur i Stratus opiera się na tym, że chmury Stratocumulus wykazują oznaki istnienia członów połączonych lub oddzielonych od siebie. Ponadto, w przeciwieństwie do chmur Altostratus, które często mają wygląd włóknisty, chmury Stratocumulus nigdy nie wykazują wyglądu włóknistego z wyjątkiem występowania ich przy bardzo niskich temperaturach. Poza wyżej wymienionymi kryteriami charakter opadu i cechy jego cząsteczek dają niekiedy podstawy do rozpoznania tych chmur, bowiem opad, pochodzący z chmur Stratocumulus, posiada zawsze słabe natężenie.
Cumulus
Chmury Stratocumulus różnią się od chmur Cumulus tym, że ich człony występują na ogół w grupach lub ławicach i zwykle mają płaskie wierzchołki. W przypadku, gdy wierzchołki chmur Stratocumulus mają kształt kopuły, to w odróżnieniu od chmur Cumulus wznoszą się one ze wspólnej podstawy.
Opady z chmur kłębiasto-warstwowych notuje się stosunkowo rzadko, a jeżeli występują to są przelotne, posiadają zawsze słabe natężenie i mają postać deszczu, bardzo drobnego śniegu lub krup śnieżnych. Często dają smugi zwane virga, czyli opady nie dochodzące do powierzchni ziemi. Przy ujemnych temperaturach nie dają opadów. Przy wyjątkowo niskich temperaturach chmury Stratocumulus mogą dać obfite virga z kryształków lodu, na których nieraz występują zjawiska halo. Zwiastuje załamanie pogody.