OGÓLNE ZWIASTUNY POGODY | CHMURY- ZNACZENIE OGÓLNE | CHMURY - PRZYPADKI SZCZEGÓLNE | WIERSZYKI O POGODZIE | TABELA OPADÓW

Przed setkami lat nasi praojcowie żyjący na naszej pięknej ziemi nie posiadali satelitów, stacji meteorologicznych, telewizji, radia, Internetu, dzięki którym mogliby określić nadchodzącą pogodę, wobec czego próbowali nauczyć się przewidywać słońce, deszcz, burzę, śnieg patrząc w niebo, na otaczającą przyrodę. Nauka nie była łatwa, wymagała lat obserwacji, zbierania doświadczeń, więc ciężko zdobyta wiedza przekazywana była pieczołowicie z pokolenia na pokolenie, a każde z kolejnych pokoleń wciąż ją udoskonalało, poszerzało nowymi obserwacjami...

Na podstawie obserwacji przyrody można zaobserwować dwa podstawowe stany pogodowe:

pogodę chmurną, deszczową i wietrzną
pogodę bezdeszczową, ładną z umiarkowanym wiatrem

Pogodę deszczową, chmurną, wietrzną

zapowiada krwistoczerwony wschód słońca albo też brudnożółty bez widocznych chmur lub za ciemną warstwą chmur unoszących się nisko nad horyzontem. Ciśnienie gwałtownie spadało, o czym świadczył głównie silny ból stawów lub głowy, a także sennością. Przy braku wiatru dym znad palonego ogniska ścieli się po tafli jeziora. Rano lub przed południem pojawia się tęcza, a wieczorem wiatr przybiera na sile lub często zmienia kierunki podmuchów, zwłaszcza nocą. Również w nocy można zaobserwować silnie świecące gwiazdy oraz pierścień wokół księżyca. Również wśród zwierząt można spotkać zachowania będące zapowiedzią deszczu – oczywiście chodzi o nisko latające ptaki, szczególnie zaś jaskółki.

Pogodę bezdeszczową, z umiarkowanym wiatrem

zapowiada czysty i jasny widnokrąg podczas wschodu słońca oraz obfita rosa rano i wieczorem jak również mgła opadająca nad ranem. Ciśnienie utrzymywało się, o czym świadczyło dobre samopoczucie lub powoli podnosiło się, co potwierdzały bóle głowy, nerwowość. Dym znad ogniska unosi się pionowym słupem ku górze. Popołudniu pojawia się tęcza. Po zachodzie słońca niebo przybiera barwę złotą, zanikają chmury kłębiaste. W nocy pogodę słoneczną na następny dzień zapowiadają niezbyt intensywnie świecące gwiazdy.

Żeglarz musi wiedzieć, jakiej pogody się spodziewać, kiedy wyrusza na wodę. Prognozę może wziąć z wielu źródeł takich jak radio, telewizja, gazeta, Internet, ale nie raz nie ma do nich w danej chwili dostępu (np. nad jeziorem w środku lasu), jak również problemem jest to, iż przeważnie dotyczą one całego kraju lub regionu, a nie konkretnego miejsca, w którym się znajduje. Ponadto prognoza musi być trafna. O tym, co czeka w najbliższym czasie może wywnioskować z chmur w otoczeniu. Chmury nie służą tylko ćwiczeniu wyobraźni, kiedy to leżąc na plecach brzuchem do góry patrzymy w niebo i zastanawiamy się, w co też układają się obłoki, ale również albo przed wszystkim pozwalają przewidzieć pogodę, ostrzec przed burzą, sztormem… Przeto dobry i odpowiedzialny żeglarz musi wiedzieć jak wyglądają chmury i co zwiastują.

GENERALNE ZNACZENIE CHMUR W PRZEWIDYWANIU POGODY

Chmura cumulus

zwiastun dobrej pogody oraz umiarkowanego, porywistego wiatru; łącząc się w zbite "stadka" zwiastuje deszcz, lecz dopiero za kilka dni. W jej pobliżu występują szkwały.

Chmura cirrus

powoduje opady nie docierające na ziemię. Sygnalizują dużą zmianę pogody. Towarzyszyć tym chmurom może silny porywisty wiatr

Chmura stratus

przynosi opad deszczu, zwykle zapowiada trzydniówkę. Podstawie chmury może towarzyszyć mgła lub mżawka zanim zacznie się właściwy opad. Z reguły wiatry są umiarkowane.

Chmura nimbostratus

(klasyczna chmura deszczowa) opady są długotrwałe i obfite, zawsze ciągłe.

Chmura stratocumulus

przynosi przelotne opady, zwiastuje załamanie pogody.

Chmura altocumulus

sygnalizuje nadejście frontu chłodnego.

Chmura cirrocumulus

zapowiada nadejście frontu chłodnego.

Chmura altostratus

przynosi śnieg i deszcz.

Chmura cumulonimbus

Chmura burzowa, przynosi bardzo gwałtowne i silne porywy wiatru, zwiastuje sztorm

SZCZEGÓLNE PRZYPADKI CHMUR I ICH "ZWIASTOWANIE" POGODY

chmury Cu rozrastające się znacznie (poziomo i pionowo)

przelotne opady, silny wiatr, możliwe szkwały

chmury Ci nadciągające i stopniowo gęstniejące

pogorszenie się pogody, front ciepły

chmury Ci w małej ilości i rozrzucone po niebie, poruszające się powoli

utrzymanie się dobrej pogody

Chmury Cs zakrywające cale niebo po szybkim przejściu chmur Ci

nadciąganie frontu ciepłego

chmury Ac z rozpływającymi się brzegami nadciągające w ślad za chmurami Ci i Cs i stopniowo łączące się w jednolitą warstwę

front ciepły, opady, silny wiatr

chmury Ac w postaci stosunkowo niewielkich i szybko zmieniających się kuł pojawiające się łącznie z chmurami Ci i przechodzące później w chmury Sc lub chmury o kształcie soczewek (Ac lent)

chłodny front, przelotne opady, burza

chmury As pojawiające się za chmurami Ci, gęstniejące i obniżające się (przy stałym spadku ciśnienia

front ciepły, opady, silny wiatr

przejaśnienie za ustępującymi chmurami Sc, których granica jest na ogół bardzo wyraźna

dobra pogoda

niskie chmury St obserwowane w nocy, a w ciągu dnia przechodzące w chmury Cu

pogoda z przelotnymi opadami i silnym wiatrem (front chłodny)

strzępy niskich chmur przesuwające się pod chmurami Cb, Ns, As lub pod gęstymi chmurami Sc

pogoda z wiatrem i opadami

chmura Ch widoczna w pobliżu widnokręgu i przypominająca kowadło lub grzyb z chmurami Ci rozchodzącymi się od wierzchołka

burza, silny szkwalisty wiatr

ciemny wał u podstawy chmury Ch (kołnierz burzowy)

szkwał, ulewa, burza, możliwy grad i trąby

Kilka wierszyków na temat przepowiadania pogody zaczerpniętych z książki "Praktyka oceaniczna" K. Baranowskiego

Czerwony wieczór i szary ranek
Będzie dzień ładny bez niespodzianek
Szaro wieczorem, czerwono z rana
Nie bierz się bracie do żeglowania

Wiatr południowo-wschodni nie pozostaje długo dłużny południowo-zachodniemu.

Deszcz ranny - płacz panny, oba krótko trwają.

Gdy ze wschodu wiatr przychodzi
Będzie trwał dwanaście godzin.

Makrelowe niebo i pierzaste chmury
Na wysokich masztach zdejmuj żagle z góry.

Gdy wiatr odchodzi przeciwko słońcu
Nie ufaj zmianie, wiatr wróci w końcu.

Gdy czerwone słońce wschodzi w marynarzu bojaźń się rodzi,
Lecz gdy czerwień o zachodzie, wie marynarz o pogodzie.

Tęcza rano ostrzega, wieczorem raduje

Minie deszcz, niebo się rozsnuje.

Ciśnienie niskie i jeszcze spada
Uważaj pilnie, taka jest rada.
Dopiero, gdy rośnie, choć już wysokie
Roztropny żeglarz znajdzie spokój.

Chmury gęstnieją szybko i nagle
Na maszt uwaga i twoje żagle,
Lecz jeśli z wolna nadciągają
Wyciągaj sieci, żegluj i trałuj

Gdy jaskółka lot swój zniża - deszcz się zbliża

Gdy bosmana swędzi broda - będzie deszcz albo pogoda

Cirrus na niebie pogoda się... psuje

TABELA OPADÓW

opad	Ci, Cc, Cs, Ac	As	Ns	Sc	St	Cu	Cb
deszcz		+	+	+		+	+
mżawka	nie				+
śnieg		+	+	+			+
krupy śnieżne							+
śnieg ziarnisty	dają				+
deszcz lodowy		+	+
krupy lodowe							+
grad	opadów						+
słupki lodowe					+

Powrót do góry strony

STRONA GŁÓWNA